15:1
الر ـ این [آیات بلندمرتبه] آیات کتاب الهی و آیات قرآنِ روشنگر [با عظمت] است.
15:2
کافران [هنگام روبرو شدن با عذاب] چه بسا آرزو می کنند که کاش تسلیم [فرمان های خدا] بودند.
15:3
بگذارشان تا بخورند و [با لذایذ مادی و زودگذر] کامرانی کنند، و آرزوها، سرگرمشان نماید؛ سپس [حقّانیّت اسلام و فرجام شوم خود را] خواهند فهمید.
15:4
و هیچ شهری را [به خاطر فساد فراگیرش] نابود نکردیم مگر اینکه برای آن سرنوشتی معین [وروزگار ودوره ای تغییرناپذیر] بود.
15:5
هیچ ملتی از اجل معین خود نه پیش می افتد و نه پس می ماند.
15:6
و گفتند: ای کسی که قرآن بر او نازل شده! قطعاً تو دیوانه ای!
15:7
اگر [درباره پیامبری ات] راست می گویی، چرا فرشتگان را نزد ما نمی آوری؟!
15:8
[اینان بدانند که] ما فرشتگان را جز به درستی و راستی نازل نمی کنیم، و در آن هنگام [که نازل شوند، این منکران لجوج از دچار شدن به عذاب] مهلت نمی یابند.
15:9
همانا ما قرآن را نازل کردیم، و یقیناً ما نگهبان آن [از تحریف و زوال] هستیم.
15:10
و بی تردید ما پیش از تو هم پیامبرانی را در امت های پیشین فرستادیم.
15:11
و هیچ پیامبری به سوی آنان نمی آمد مگر آنکه او را مسخره می کردند.
15:12
ما این گونه [که قابل فهمیدن باشد] قرآن را وارد قلوب بدکاران می کنیم.
15:13
[با این همه] به آن ایمان نمی آورند، و البته روش پیشینیان هم [در مسخره کردن آیات خدا و استهزای پیامبران] به همین صورت بوده است.
15:14
و اگر [برای دریافت حقایق ومعارف] دری از آسمان به روی آنان بگشاییم، که همواره از آن بالا روند.
15:15
باز خواهند گفت: یقیناً ما چشم بندی شده ایم، بلکه گروهی جادو شده هستیم.
15:16
به راستی که ما در آسمان، برج هایی قرار دادیم و آن را برای بینندگان [به شکل صورت های فلکی] آراستیم.
15:17
و آن را از هر شیطان رانده شده ای حفظ کردیم.
15:18
مگر آنکه دزدانه [خبرهای عالم بالا را] بشنود، که شهابی روشن او را دنبال می کند.
15:19
و زمین را گستراندیم و در آن کوه های استوار افکندیم، واز هر گیاه موزون وسنجیده ای در آن رویاندیم.
15:20
و در آن برای شما و کسانی که روزی دهنده آنان نیستید، انواع وسایل و ابزار معیشت قرار دادیم.
15:21
و هیچ چیزی نیست مگر آنکه خزانه هایش نزد ماست، و آن را جز به اندازه معین نازل نمی کنیم.
15:22
و بادها را باردار کننده فرستادیم، و از آسمان آبی نازل کردیم و شما را با آن سیراب ساختیم و شما ذخیره کننده آن نیستید.
15:23
و یقیناً ماییم که حیات می دهیم، و می میرانیم و ما وارث [جهان و جهانیان] هستیم.
15:24
و بی تردید [حالات، اعمال و شمار] پیشینیانِ شما و آیندگانتان را می دانیم.
15:25
و مسلماً پروردگار توست که محشورشان می کند؛ زیرا او حکیم و داناست.
15:26
و ما انسان را از گِلی خشک که برگرفته از لجنی متعفّن و تیره رنگ است، آفریدیم.
15:27
و جن را پیش از آن از آتشی سوزان و بی دود پدید آوردیم.
15:28
و [یاد کن] هنگامی را که پروردگارت به فرشتگان گفت: من بشری از گِل خشک که برگرفته از لجنی متعفّن و تیره رنگ است، می آفرینم.
15:29
پس چون او را درست و نیکو گردانم و از روح خود در او بدمم، برای او سجده کنان بیفتید.
15:30
پس همه فرشتگان بدون استثناء سجده کردند.
15:31
مگر ابلیس که از اینکه با سجده کنان باشد، امتناع کرد.
15:32
[خدا] گفت: ای ابلیس! تو را چه شده که با سجده کنان نیستی؟
15:33
گفت: من آن نیستم که برای بشری که او را از گلی خشک و برگرفته از لجنی متعفّن و تیره رنگ آفریدی، سجده کنم!!
15:34
[خدا] گفت: از این [جایگاه والا که مقام مقربان است] بیرون رو که رانده شده ای،
15:35
و بی تردید تا روز قیامت لعنت بر تو خواهد بود.
15:36
گفت: پروردگارا! پس مرا تا روزی که [همگان] برانگیخته می شوند، مهلت ده.
15:37
[خدا] گفت: تو از مهلت یافتگانی،
15:38
تا روز [آن] وقت معین.
15:39
گفت: پروردگارا! به سبب اینکه مرا گمراه نمودی، من هم یقیناً [همه کارهای زشت را] در زمین برای آنان می آرایم [تا ارتکاب زشتی ها برای آنان آسان شود] و مسلماً همه را گمراه می کنم.
15:40
مگر [آن] بندگانت را که خالص شدگانِ [از هر نوع آلودگی ظاهری و باطنی] اند.
15:41
خدا فرمود: این [پیراسته شدن از هر ناخالصی] راهی است مستقیم [که تحقّقش در وجود بندگان مخلصم] برعهده من [است.]
15:42
قطعاً تو را بر بندگانم تسلّطی نیست، مگر بر گمراهانی که از تو پیروی می کنند.
15:43
و مسلماً دوزخ، وعده گاه همگی آنان است.
15:44
برای آن هفت در است، برای هر دری گروهی از پیروان شیطان تقسیم شده اند.
15:45
به یقین، پرهیزکاران در بهشت ها و چشمه سارها هستند.
15:46
[به آنان گویند:] با سلامت و امنیت وارد آنجا شوید.
15:47
و آنچه از دشمنی و کینه در سینه هایشان بوده برکنده ایم که برادروار بر تخت هایی روبروی یکدیگرند.
15:48
در آنجا خستگی و رنجی به آنان نمی رسد و هیچ گاه از آنجا اخراج نمی شوند.
15:49
به بندگانم خبر ده که یقیناً من [نسبت به مؤمنان] بسیار آمرزنده و مهربانم.
15:50
و اینکه عذابم [برای می رمان] همان عذاب دردناک است.
15:51
و نیز آنان را از مهمانان ابراهیم خبر ده.
15:52
هنگامی که بر او وارد شدند، پس سلام گفتند. [ابراهیم] گفت: ما از شما ترسانیم.
15:53
گفتند: نترس که ما تو را به پسری دانا مژده می دهیم.
15:54
گفت: آیا با آنکه پیری به من رسید، مژده ام می دهید؟ به چه مژده می دهید؟
15:55
گفتند: تو را به بشارتی درست و به حق [که واقع شدنی است] مژده دادیم؛ بنابراین از ناامیدان مباش.
15:56
گفت: چه کسی جز گمراهان از رحمت پروردگارش ناامید می شود؟!
15:57
[سپس] گفت: ای فرستادگان! کار مهم شما چیست؟
15:58
گفتند: ما به سوی قومی گنهکار فرستاده شده ایم [تا نابودشان کنیم.]
15:59
مگر خاندان لوط را که قطعاً همه آنان را نجات می دهیم،
15:60
مگر همسرش را که [به سبب روی گردانی اش از حق] مقدّر کرده ایم از بازماندگان [در شهر و نابودشوندگان] باشد.
15:61
پس هنگامی که فرستادگان خدا نزد خاندان لوط آمدند،
15:62
لوط گفت: بی تردید شما گروهی ناشناخته اید.
15:63
گفتند: [نه، ما آشنا هستیم] با چیزی نزد تو آمده ایم که قومت همواره در آن تردید داشتند.
15:64
و ما واقعیتی قطعی و مسلّم را [که همان عذاب الهی است، جهت نابودی مردم] برای تو آورده ایم و یقیناً راستگوییم.
15:65
پس [چون] پاره ای از شب [گذشت] خاندانت را کوچ ده و خودت دنبال آنان برو و هیچ یک از شما [به شهر] بازنگردد، و آنجا که مأمور هستید، بروید.
15:66
ما [کیفیت] این حادثه [بزرگ] را به او وحی کردیم که هنگامی که می رمان وارد صبح شوند، بنیادشان برکنده خواهد شد.
15:67
و اهل شهر [با آگاه شدن از مهمانان لوط] شادی کنان [به خانه لوط] آمدند.
15:68
لوط گفت: اینان مهمانان منند، آبروی مرا نبرید.
15:69
از خدا پروا کنید و مرا [نزد مهمانانم] خوار و بی مقدار نسازید.
15:70
گفتند: مگر ما تو را [از مهمان کردن] مردمان نهی نکردیم؟
15:71
[لوط] گفت: اگر می خواهید [کار درست و معقولی] انجام دهید، اینان دختران منند [که برای ازدواج مناسبند.]
15:72
[ای پیامبر!] به جان تو سوگند، آنان در مستی خود فرو رفته و سرگردان بودند.
15:73
پس به هنگام طلوع آفتاب، صدایی [مرگبار و وحشتناک و غرّشی سهمگین] آنان را فرا گرفت.
15:74
در نتیجه آن شهر را زیر و رو کردیم و بر آنان سنگ هایی از جنس سنگِ گل باراندیم.
15:75
قطعاً در این [سرگذشت اَسفبار و حادثه عبرت آموز] نشانه هایی [از قدرت خدا و خواری و رسوایی می رمان] برای هوشمندان [که جستجوگر علل حوادث اند] وجود دارد.
15:76
و آن [آثار و بقایای شهر ویران شده قوم لوط] بر سر راهی است که پابرجاست.
15:77
مسلماً در این [شهر ویران شده] برای مؤمنان نشانه ای [پندآموز] است.
15:78
و بی تردید اهل ایکه [قوم شعیب] ستمکار بودند.
15:79
در نتیجه از آنان انتقام گرفتیم، و [آثار] دو شهر نابود شده [قوم لوط و شعیب] بر سر جاده ای آشکار قرار دارد.
15:80
و به راستی اهل [دیار] حجر [که سرزمینی میان مدینه و شام است] پیامبران را تکذیب کردند.
15:81
و ما آیات و نشانه های خود را به آنان نشان دادیم، ولی از آنان روی گردان شدند.
15:82
و همواره از کوه ها خانه ها می تراشیدند در حالی که [به خیال خود به سبب استحکام آن خانه ها] ایمن [از حوادث] بودند.
15:83
پس هنگامی که به صبح درآمدند، صدایی [مرگبار و وحشتناک و غرّشی سهمگین] آنان را فرا گرفت.
15:84
و آنچه [از بناهای محکم و استواری که] فراهم می آوردند، عذاب خدا را از آنان دفع نکرد.
15:85
و آسمان ها و زمین و آنچه را میان آن دوتاست، جز به حق نیافریدیم، و بی تردید قیامت آمدنی است؛ پس [در برابر ناهنجاری های مردم] گذشتی کریمانه داشته باش.
15:86
یقیناً پروردگارت همان آفریننده داناست.
15:87
و به راستی که هفت آیه از مثانی [یعنی سوره حمد] و قرآن بزرگ را به تو عطا کردیم.
15:88
بنابراین به امکانات مادی [و ثروت و اولادی] که برخی از گروه های آنان را از آن برخوردار کردیم، چشم مدوز، و بر آنان [به سبب اینکه پذیرای حق نیستند] اندوه مخور، وپر و بال [لطف و مهربانیِ] خود را برای مؤمنان فرو گیر.
15:89
و [به اخلال گران در امر دین] بگو: بی تردید من بیم دهنده آشکارم.
15:90
[عذابی به سوی شما می فرستیم] همان گونه که بر تفرقه افکنان [در دین] فرستادیم.
15:91
همانان که قرآن را بخش بخش کردند [بخشی را پذیرفتند و از پذیرفتن بخشی دیگر روی گرداندند.]
15:92
به پروردگارت سوگند، قطعاً از همه آنان بازخواست می کنیم.
15:93
از اعمالی که همواره انجام می داده اند.
15:94
پس آنچه را به آن مأموری اظهار کن و از مشرکان روی بگردان.
15:95
که ما [شرّ] استهزا کنندگان را از تو بازداشته ایم.
15:96
همانان که با خدا معبود دیگری قرار می دهند، پس خواهند دانست [که مرتکب چه خطای بزرگی شده اند و مستحقّ چه عذابی هستند.]
15:97
ما می دانیم که تو از آنچه [مشرکان] می گویند، دلتنگ می شوی.
15:98
پس [برای دفع دلتنگی] پروردگارت را همراه با سپاس و ستایش تسبیح گوی و از سجده کنان باش.
15:99
و پروردگارت را تا هنگامی که تو را مرگ بیاید، بندگی کن.